سةردةميَكي نويَ لة ضاوديَري شيَرثةنجةي مةمك: عيَراق ثيَشوازي لةضارةسةريَكي رِيَبةر بؤ شيَرثةنجةي مةمكي ثيَشكةوتووي HER2+ دةكات
بةغدا – كؤمثانياي ئةسترازينكاي عيَراق دؤزينةوة و بلآوكردنةوةي ضارةسةريَكي ثيَشكةوتووي رِيَكارطر بؤ شيَرثةنجةي مةمكي ثيَشكةوتووي HER2+ ئاشكراكرد. ئةم ضارةسةرة نويَية هيوايةكي نويَية بؤ نةخؤشةكاني شيَرثةنجةي مةمكي ثيَشكةوتووي HER2+ ، كةرووبةرووي ميَذوويةكي ضاوةرِوانييةكي لاواز و هةلَبذاردةي بةرِيَوةبردني سنووردار دةبوونةوة، لةكاتيَكدا بةرطريكردن لة ضارةسةرة ستانداردةكان و طةشةكردني نةخؤشيةكة ماوةيةكي زؤرة رِيَطري لة ئةنجامي كاريطةري دريَذخايةن كردووة.
لة ريَورِةسمي بلَاوكردنةوةكةدا كة لةلايةن ئةسترازينكا رِيَكخرابوو، شارةزاياني تةندروستي، زاناكان و ثزيشكاني ثسثؤري شيَرثةنجة طفتوطؤيان لةبارةي ليَكؤلَينةوة و داهيَنانةكانيان كرد لة دابينكردني ضارةسةرة طونجاواني بةثيَي بةلَطة بؤ نةخؤشةكان ، ئةمةش رِيَطة دةكاتةوة بؤ دامةزراوة تةندروستييةكان بؤ ثةرةثيَداني رِيَبازي ضارةسةري ئةريَني بؤ ئةو ئافرةتانةي كة تووشبووي شيَرثةنجةي مةمكي HER2+ن.

رامي سكاندةر، سةرؤكي كؤمثانياي ئةسترازينكا بؤ رِؤذهةلَاتي ناوين و باكووري ئةفريقا، وتي بلَاوكردنةوةي Enhertu (trastuzumab deruxtecan) لة عيَراق نيشانةيةكي طرنطة لة ثابةندبوونمان بة طؤرِيني ضارةسةري شيَرثةنجة لة ناوضةكةدا. بة فراوانكردني دةسترِاطةيشتن بة ضارةسةريَكي داهيَنةرانةي رِيَكارطري HER2 بؤ تووشبوواني HER2+، ئامانجمان يارمةتيداني ثزيشكةكان لة ثيَشكةشكردني هةلَبذاردة ضارةسةرييةكانيَكي وردتر و كاريطةرتر و باشتركردني ئةنجامي نةخؤشةكان لة سةرانسةري عيَراقدا.
ئةم بؤنةيةش رِووناكي خستة سةر تاقيكردنةوة كلينيكالَييةكان و ليَكؤلَينةوةي هةلَسةنطاندنةكاني دةرماني داهيَنةرانةي رِيَكارطري HER2ي ئةسترازينكا لةطةلَ دذةتةن و دةرمان (ADC)، كة ثةسةندكراوة بؤ بةكارهيَنان لة ضارةسةري شيَرثةنجةي مةمكي ثيَشكةوتووي HER2+، وة يةكةم ضارةسةرة كة ديزاينكراوة بؤ ئامانجطرتن هةردوو HER2+ و HER2-كةم. ليَكؤلَينةوة زانستييةكان نيشانيدةدةن كة ئةم نةخشةسازيية رِةنطة يارمةتيدةر بيَت لة ثؤليَنكردنةوةي شيَرثةنجةي مةمك لة رِووي ضارةسةرةوة و طؤرِيني رِيَنمايي ثزيشكةكان بؤ دياريكردن و ضارةسةري نةخؤشةكاني HER2+/HER2-low.
د. تةحسين رِةبيعي، سكرتيَري طشتي كؤمسيؤني شيَرثةنجةي عيَراق، ئاماذةي بةوةكرد: بةكارهيَناني Enhertu ثيَشكةوتنيَكي طرنطة بؤ نةخؤشة عيَراقييةكان و ثزيشكةكان. لةطةلَ هةولَة طةشةسةندووة نيشتمانييةكان لة ثشكنين و دؤزينةوةي زوودا، زيادكردني ضارةسةريَكي رِيَكارطري كة بةرثرسياريَتي شيَرثةنجةي مةمكي HER2+ دةكات، دةتوانيَت ثشتيواني رِيَطا ضاوديَريية تاكةكةسييةكان بكات و ستراتيذييةكاني بةرةنطاربوونةوةي شيَرثةنجة بةهيَزبكات.

لةكاتيَكدا هةولَة بةردةوامةكاني رِيَكخستني هؤشياري، ثشكنينةكان، و ثيَشكةوتنةكاني ضاوديَري لة دؤزينةوةي زوو و باشتركردني ئةنجامةكاندا بةشداربوون، شيَرثةنجةي مةمك تائيَستا هؤكاريَكي سةرةكي مردنة بةهؤي شيَرثةنجةوة، وة بةناوبانطترين جؤري شيَرثةنجةية كة لة ئافرةتاني عيَراقيدا دةدؤزريَتةوة، كة %٣٤.٨ي هةموو حالَةتةكاني شيَرثةنجة لة ئافرةتان ثيَكدةهيَنيَت.
سالَي ٢٠٢٣، عيَراق ٨،٧٠٨ حالَةتي نويَي شيَرثةنجةي مةمكي تؤماركرد، لةطةلَ رِيَذةيةكي تةمةن-ستانداردي نةخؤشي (ASR)ي ٦٥.٥ بؤ هةر ١٠٠،٠٠٠ كةس، و تةمةني ناوةندي دةستنيشانكردن ٥٣.٧ سالَة. لة كؤي مردنةكاني شيَرثةنجة لة عيَراق، شيَرثةنجةي مةمك ثلةي دووةمي هةية دواي شيَرثةنجةي سي، كة ١،٦٤٢ حالَةتي مردني تيَدا رِوويداوة، كة %١٢.٦ي كؤي مردنةكاني شيَرثةنجة ثيَكدةهيَنيَت. لة نيَو ئافرةتاندا، رِيَذةي مردن ٧.٥ بؤ هةر ١٠٠،٠٠٠ كةس بووة، كة ثيَويستيةكي فوري دةردةخات بؤ باشتركردني ثشكنين و دةسترِاطةيشتن بة ضارةسةر.
ئةم دةرمانة نويَية رِيَكارطري HER2، كة لةلايةن كؤمثانياي ئةسترازينكا بة هةماهةنطي لةطةلَ دايشي سانكيؤ ثةرةي ثيَدراوة، تةكنةلؤذياي ثيَشكةوتووي ADC بةكاردةهيَنيَت بؤ بةستن بة ثرِؤتيني HER2ةكاني خانةكاني شيَرثةنجة و بلَاوكردنةوةي ضارةسةري كيميايي رِاستةوخؤ لة ناو خانةكةدا، كة كاراييمان زياد دةكات لة كاتيَكدا زيان بؤ شانة تةندروستةكاني دةوروبةر كةم دةكاتةوة.